از اهداف اولیه دفتر مطالعات راهبردی رونق تولید، اهداف کلان علم و صنعت بوده که با بررسی علمی و تخصصی در حوزه‌های مختلفی تولیدی و ارائه راهبرد و پیشنهاد به نهادهای سیاست‌گذار مرتبط کار خود   را آغاز کرده است.

نهضت داخلی سازی

دکتر محمدی عضو معاونت بازرگانی سایپا

در خودرو سازی ساختارهای متفاوتی وجود دارد و وظیفه معاونت بازرگانی، تامین کلیه اقلام و قطعات، ماشین‌آلات و پشتیبانی از خط تولید بوده و به صراحت میگوییم با همین امکانات خطوط خط تولید، میتوانیم خودرویی همانند خودروهای کیا تولید کنیم.

 متأسفانه محصول ما گویای کار ما نیست

دلیل آن است که ما تصمیم‌گیر نیستیم، این‌ها محصول سیاست‌های کلان مدیران وزارتخانه‌ها است.

اگر محصولات حیاتی خط تولید همچون چرخ دنده‌ها به موقع نرسد، خط می‌خوابد و چون خط‌ ها سری هستند بقیه بخش‌ها نیز از کار می‌افتند؛ پس تامین در این قسمت اصل مهمی دارد.

تجهیزات خط تولید از خود محصول تولید شده مهم‌تر است

اگر محصول جدید و با کیفیت تر درست کنیم اما مشکلات و نحوه تأمین قطعات در آن وسیله نقلیه خودرو برای تولیدات در‌آینده از جمله تحریم و…‌که نقش بسزایی در این صنعت دارند لحاظ نکنیم، با شکست‌ مواجه خواهیم شد.

 آیا صنعت خود استراتژیک هست یا نه

به دو دلیل صنعت خودرو نیز صنعتی استراتژیک هست:

1- اگر صنعت خودرو داخل بسته شود و بخواهیم واردات کنیم باید سالی 200٫000٫000٫000 دلار خرج ‌کنیم تا خودرو وارد کنیم و کاری به 4٫000٫000 بیکار یا چهار صنعتی که در صنعت خودرو کشورمان پیش‌ برنده هستند نداریم، در ضمن صنعت حمل و نقل صنعت زیرساختی هست یعنی ما نیاز مبرم به این بخش داریم.

2- سیاست‌های استراتژیک‌ را سه گروه ایجاد می‌کنند رهبران استراتژیک، برنامه‌ریزان استراتژیک و مجریان ما به دلایلی نمی توانیم با آمریکا و اروپا سازش چندانی کنیم و دلایل ایدئولوژیکی خودمان را داریم و هر دفعه در تعامل با این کشورها دچار مشکلاتی می شویم پس باید خودروساز باشیم برای اینکه خودروساز بشویم هم باید در حوزه تجهیزات و هم محصول کار کنیم.

موانع اساسی داخلی سازی

برای داخلی سازی دو مانع اساسی داریم:

1- مانع ساختاری

ساختار درسه حاکمیت است؛ الف) حاکمیت وزارتخانه و دولت و… ب) صنعت از نوع کسب و کار ج) صنعت خودرو

در آیین نامه‌‌های معاونت بازرگانی، قوانینی وجود دارد، مثلا در آن ذکر شده فلان برند رو باید خریداری کنیم، و مناقصه‌ای برگزار میشود و به نازلترین قیمتی که توسط واسطه گر پیشنهاد می شود مبلغی را از پیش پرداخت کرده تا آن برند را برای ما از خارج تهیه کند.  برای سیاستگذار مهم نیست که کیفیت چه جوری بوده و اگر کسی با کیفیتی عالی در ایران محصولی را تولید کند، آیین نامه در این رابط سکوت کرده و این مانع ساختاری است و نمی‌گوید چه جوری باید با این فرد معامله و پول رد و بدل کنیم اگر این کار را انجام دهیم سازمان بازرسی می آید و می گوید تو چطور او را برنده اعلام کردی؟ آیا از محصولات آن شرکت در خط تولید استفاده کرده‌ای؟ تضمین میکنید درست از آب در بیاید؟ یعنی هیچ قوانین و آیین و تامین مالی در این ساختار نیست.

2- مانع رفتاری

یعنی تفکر داخلی‌سازی تو ایران وجود ندارد:

برخی مسئولان اعتقادی به داخلی‌سازی ندارند، درست است که همه محصولات داخلی‌سازی نمی تواند بشود اما تا آن حداقل ها را هم جدی نمی‌گیرند و دلایلی که می فرمایند این است که فلان شرکت ها آن برند را در کره و آلمان و چین سوار خودروها کرده و تایید شده هستند اما کسی که در داخل همان جنس را تولید کند، مخالفت میکنند.

 اما دلیل این مخالفت چیست؟

 ترس از توقف خط

چون هزینه بر است و این کار را انجام نمی‌دهد که از محصولات غیر از آن برندهای معرفی شده استفاده نماید حالا دانش بنیان باشد و یا… هیچ فرقی نمیکند.

 انتقال صنعت خودرو

الان متاسفانه دولت به خاطر شرایط کنونی کشور، چرخ های تولیدی را مقید به شرایط سیاسی کرده و باید نهادی خصوصی باشه که این صنعت در حول محور سیاست های برگرفته از آن حوزه ایفای نقش کند ما نظام اقتصادی ایران طبق قانون به سه بخش تقسیم بندی میشود که عبارتند:خصوصی سازی، تعاون و دولت

تعاون زیاد موفق تر نبوده، در سازمان خصوصی سازی جریان شرکت هپکو را مشاهده کردیم و مالکیت و مدیریت را به دست آنها سپردیم اما نتوانستند مدیریت کنند و همچنین بلد کار نبودند و باعث شد هم خودشان و هم اموال عمومی و هم نیروی انسانی ضربه بخورد. باید یک مرکز بیطرف و کارکشته در مدیریت صنایع مختلف پیدا شود و تست و شاخص‌هایش نیز تایید شده باشد تا اینکه بتواند صنایع را در دست ‌بگیرد.

 عامل اصلی افزایش قیمت خودرو

بالا بودن هزینه ها عامل اصلی افزایش قیمت خودروها است؛ به طور مثال واردات قطعات از کشور کره به وسیله کشتی قبل تحریم نزدیک1000 دلار بود اما در تحریم این قیمت نزدیک به 4000 دلار رسید یعنی چهار برابر؛ یا حتی قطعاتی رو که از همین کشور می‌خریدیم در روزی که ترامپ برجام را پاره کرد شب همان روز نامه‌ای از کره زده شد و نوشته بود به خاطر این دلیل ما نمی توانم با شما کار کنیم و ما برای تامین قطعات از طریق واسطه گری کشورهای دیگر اقدام به تهیه اقلام مورد نیاز میکردیم.

برای اینکه به نهضت داخلی سازی صنعت خودرو برسیم باید این صنعت را جزء صنایع استراتژیک برای کشورمان تعریف کنیم تا به این هدف برسیم.